Categorie: Bedrijfsoverdracht

De onderneming (gedreven in een VOF) is gespecialiseerd in geconditioneerd sneltransport binnen NL, deels EU. De belangrijkste klanten zijn (universitaire) ziekenhuizen, (medische) laboratoria en onderzoeksinstellingen, voedingsmiddelen- en chemische industrie. Het (internationale sneltransport) betreft delicate goederen (medische samples/materialen, organen, laboratorium samples voor klinische testen, voedingsmiddelen en –monsters) en ADR goederen. Daarnaast verzorgt deze VOF gespecialiseerd transport in opdracht van andere transportondernemingen.

Daarnaast is de onderneming importeur/wederverkoper van droogijs voor gekoeld transport en overige professionele toepassingen. Belangrijke afnemers zijn de medische sector, voedingsmiddelenindustrie, horeca en particulieren.

Op basis van bewezen track-record en betrouwbaarheid heeft de onderneming een unieke en stabiele relatie met circa 120 afnemers ontwikkeld.

De onderneming heeft een sterk imago. Kenmerkend zijn: betrouwbaarheid, snelheid en een goede all-in service (documenten, condities en transport). Door de goede naamsbekendheid en het specialistische karakter van de dienstverlening zijn er goede kansen voor groei voor een strategische koper (transportonderneming/ koeriersdienst).

De onderneming is gevestigd in een eigen bedrijfspand in ZW Nederland. Overname van het bedrijfspand is optioneel.

De onderneming bestaat inmiddels ruim 32 jaar en is in handen van de huidige vennoten (echtpaar). De ondernemers willen de onderneming verkopen om persoonlijke redenen (ondermeer: leeftijd).

De koopsom van de activa van de onderneming is €120.000, omvattende voorraden, inventaris (kantoor, koelcellen en intern transport), (weg)vervoermiddelen en goodwill.

Het aannemingsbedrijf (BV) is inmiddels ruim 20 jaar actief in het leveren en plaatsen van prefab constructies voor aanbouw en dakopbouw. Doelgroep is particulieren voor woonuitbreidingen. Inmiddels werden circa 1000 projecten gerealiseerd / verkocht.

De onderneming is gevestigd in Zuid-Holland. De jaaromzet beweegt zich op een niveau van circa €2.000.000 met een brutomarge van circa 38%. Circa 95% van de omzet wordt gerealiseerd in de regio Zuid-Holland, Utrecht en zuidelijk deel van Noord-Holland.

De kernactiviteiten zijn het maken van prefab aan- en opbouwen. De onderneming treedt op als hoofdaannemer. Overige werkzaamheden (calculatie, hei/grondwerken, metselwerken, dakdekking, installaties, vloer-en wandafwerking, en schilderwerk) worden uitbesteed.

De personele omvang is 10 personen, totaal afgerond 9 FTE voor verkoop, calculatie, inkoop, werkvoorbereiding, uitvoering en administratie. De personele betrokkenheid, vakmanschap en zelfstandigheid is groot. De onderneming is beperkt afhankelijk van de DGA. De medewerkers zijn breed inzetbaar. Deze vormen zo een solide basis voor verdere groei.

De onderneming heeft een sterk imago. Kenmerkend zijn: een goede kwaliteit voor een betaalbare prijs. Dit ondermeer door ingevoerde innovatie en standaardisatie. De marktpositie onderscheidt zich door de combinatie van prefab / traditionele bouw en korte doorlooptijd.

De onderneming beschikt over eigen en uitgebreid materieel, een goed geoutilleerde mechanische werkplaats en eigen transportmiddelen.

De onderneming is gevestigd in een eigen bedrijfspand met buitenruimte in Zuid-Holland. De auto-bereikbaarheid is uitstekend. De nieuwe eigenaar kan het onroerend goed huren onder vergelijkbare condities voor een periode van 5 jaar. Verkoop van het onroerend goed als onderdeel van de bedrijfsovername is bespreekbaar.

De DGA wil de onderneming verkopen om zich te richten op andere B2B bedrijfsactiviteiten. De DGA is bereid te ondersteunen bij overdracht, voortzetting en verdere groei.

De onderneming is geschikt voor een strategische koper, te weten meer traditionele aannemer met uitbreidingsplannen, of als onderdeel van een buy and build strategie. Aangeboden wordt 100% van de aandelen. De vraagprijs aandelen is €1000.000.

©BBO&F

Op bezoek bij Annegret en Fred Böttner en Peter van den Berg op de locatie van “Rood Wit & Rose” in Dordrecht. Annegret en Fred hebben vele jaren lang een goedlopende wijnbar, wijnwinkel en webshop geëxploiteerd. Deze  ‘vinoteca’ ligt aan de Voorstraat 227 in Dordrecht: in het historisch centrum van Dordrecht nabij het levende stadscentrum.

Het assortiment is breed: de wijnliefhebber is welkom voor Duitse, Franse en Italiaanse wijnen. Maar men kan ook genieten van wijnen uit meer exotische landen zoals Libanon en Bulgarije.

Rood Wit & Rose

“Rood Wit & Rose” is een vinoteca: vooral een plekje om even te genieten in de sfeervolle ruimte aan de oude Wijnhaven voor een bijzondere wijn! Ook groepen zijn welkom voor diverse wijnarrangementen met diverse hapjes.

De bedrijfsopvolger is Peter van den Berg. Peter is in de regio een bekende en gewaardeerde vinoloog met een afgeronde opleiding aan de Wijnacademie.

Peter Schuitmaker heeft Peter van den Berg geadviseerd en begeleid bij de aankoop van de onderneming, de koopprijs en opbouw, de betalingscondities en garanties. Belangrijkste opdracht was om te komen tot een redelijke en haalbare koopsom.

De onderneming omvatte een inventaris en voorraden. Maar ook diverse verbruiksartikelen zoals promotieartikelen, kantoorartikelen, folders, briefpapier, enzovoorts. Daarnaast waren en handelsnamen, domeinnamen, inkoopadressen en een klantenbestand. In de overeenkomst van bedrijfsoverdracht werden deze goederen eenduidig vastgelegd.

Verder was het van belang om diverse garanties, vrijwaringen en een non-concurrentie vast te leggen. Maar ook de inzet van Annegret en Fred om de onderneming op een goede manier over te dragen was geregeld.

Dat verkoper en koper tevreden zijn over de transactie blijkt wel uit de glimlach op de foto. We wensen Peter van den Berg veel succes met de nieuwe uitdaging.

©BBO&F

In Activa nummer 4 2016 van de NOAB (Nederlandse Orde van Administratie- en Belastingdeskundigen) verscheen het artikel Bedrijfsbeëindiging als startpunt. Fijn dat ik hier een bijdrage mocht leveren.

De strekking van het artikel is dat bedrijfsbeëindiging blijkbaar niet zo eenvoudig is. Helaas al te vaak door gebrek aan bedrijfsopvolging een pijnlijke ervaring. De financiële schade is dat de ondernemer door de bedrijfsbeëindiging enkel de liquidatiewaarde realiseert. Deze is natuurlijk veel lager dan de going-concern waarde: de waarde economisch verkeer.

Maar de pijn blijkt vaak niet alleen financieel. Ook in het sociale netwerk wordt de bedrijfsbeëindiging gezien als een persoonlijk falen: de ondernemers is kennelijk niet succesvol geweest.

Bedrijfsbeëindiging zonder bedrijfsovername is jammer en vaak onnodig. In het artikel staan diverse aandachtspunten en tips. Naar ik hoop zal dit de leden van de NOAB kunnen helpen om bedrijfsbeëindiging te voorkomen. Zodat door bedrijfsopvolging de bedrijfsbeëindiging een startpunt wordt!

NOAB is dé branchevereniging voor kantoren die actief zijn in de administratieve en fiscale dienstverlening en zich richten op MKB-ondernemers.

 

Waardecreatie voorafgaande aan bedrijfsoverdracht is een goede investering. Want bij bedrijfsopvolging met een koper buiten de familie is het gewenst dat de prijs zo hoog mogelijk is. Dan is het noodzakelijk om tijdig te beginnen met het ‘verkoopklaar-maken’ van de onderneming. Deze voorbereiding leidt uiteindelijk tot een hogere verkoopprijs aandelen.

Waardecreatie

Adviezen als ‘op tijd beginnen’ en dergelijke worden vaak goedbedoeld door overname-adviseurs in de mond genomen. Maar hoe geef ik waardecreatie dan concreet inhoud? Welke stappen moet ik nemen? Wat is dan daarvan de opbrengst?

Daarover gaat het artikel “Waardecreatie voor een hogere verkoopprijs” op het kennisplatform Bedrijfsopvolging.nl. van François van de Hoff, fiscalist met specialisatie bedrijfsopvolging.  Bedrijfsopvolging.nl is een kennisbank met informatie over bedrijfsopvolging voor familiebedrijven en kleine accountants- en administratiekantoren.

Het artikel gaat met name over de bedrijfseconomische gevolgen van waardecreatie. Deze biedt de lezer concrete handvaten om stappen te nemen om tot een hogere bedrijfswaarde te komen in de periode tot de bedrijfsovername.

Aan de hand van een concrete casus bedrijfsoverdracht wordt uitgelegd welke stappen er genomen zijn. En welke bedrijfseconomische voordelen dat tot resultaat had.  Zo blijft waardecreatie geen hol begrip. Maar krijgt concrete inhoud op weg naar aandeelhouderswaarde.

Drs. François van de Hoff is initiatiefnemer van het kennisplatform Bedrijfsopvolging.nl. Zo deelt hij relevante informatie om adviseurs en bedrijven op weg te helpen. Daarnaast is François actief met FISCAF belastingadvies. Daarbij met name gespecialiseerd in bedrijfsopvolging. François helpt accountants- en administratiekantoren in de fiscale en juridische begeleiding van opvolging bij het familiebedrijf.

©BBO&F

 

Waardebepaling is een essentiële stap bij bedrijfsoverdracht. Daarom werd door de BOBB een nieuwe kennisfilm over waardebepaling bij bedrijfsoverdracht gemaakt. Hierin gaat Peter Schuitmaker in op de verschillende methoden en de grote betekenis van bedrijfswaardering. In dit bericht een korte samenvatting van de inhoud van deze kennisfilm.

“De waardebepaling van uw bedrijf is een essentiële stap in het proces van bedrijfsoverdracht. In de kennisfilm over waardebepaling worden een aantal methodes genoemd om de waarde van uw bedrijf te bepalen. Veel gehanteerd worden de mutiples, bijvoorbeeld 5 keer de netto winst. Of 4 keer de EBITDA. Maar ook een rentabiliteitsmethode. Bezwaar is dat deze methoden voor waardebepaling terugkijken in de tijd. Terwijl een koper van een bedrijf vooral de toekomst koopt. En om precieser te zijn: door zijn investering door de koop van de onderneming rekent hij op toekomstige kasstromen. En die moeten zijn investering goed maken.

Methoden voor waardebepaling

Meer gebruikelijk is de Discounted Cashflow methode. In de kennisfilm waardebepaling worden ook de meer moderne varianten zoals de Adjusted Present Value of Cash to Equity methoden genoemd. Deze kijken echt naar de toekomst en dienen zo ook vooral het belang van de koper.

Zo’n waardebepaling vraagt een diepgaand inzicht in de financiële huishouding en toekomst. Want vaak zitten er in de winst en verliesrekening kosten die in een vergelijkbare andere situatie anders zouden uitpakken. Bijvoorbeeld uitzonderlijk hoge doorbelastingen door verbonden ondernemingen. Aanpassingen zullen zo kunnen leiden tot een beduidend hogere waarderingsuitkomst. Maar ook het groeiperspectief en de daarmee hangende investeringen in vaste activa en werkkapitaal zullen bijdragen aan de omvang van de bedrijfswaarde.

Nut waardebepaling

In de kennisfilm over waardebepaling wordt duidelijk dat bedrijfswaardering een lastig proces is, wordt wel duidelijk. Maar een gedegen waardeanalyse is eigenlijk onmisbaar. Deze biedt zo een solide basis voor uw aanbieding aan aspirant kopers. En hoe beter de waarde van uw bedrijf is onderbouwd, des te meer zal uw aspirant koper meegaan in uw denken. En zo bereid blijken een betere prijs te betalen voor de bedrijfsoverdracht.

Maar ook vooruitlopende op een bedrijfsoverdracht legt een waardebepaling de kansen bloot om aan bijvoorbeeld waardestuwers te werken. In de kennisfilm waardebepaling wordt duidelijk dat een vroege bedrijfswaardering zal leiden dan tot een uiteindelijk hogere verkoopprijs bij de uiteindelijke bedrijfsoverdracht. En een solide bedrijfswaardering geeft u ook een goed zicht op de opbrengst uit de verkoop van uw bedrijf: de financiële basis voor uw privé financiële planning.

Kortom, de kennisfilm over waardebepaling maakt duidelijk dat een goede bedrijfswaardering een investering is die zich dubbel en dwars terugverdient.”

De BOBB is de beroepsorganisatie voor specialisten in bedrijfsoverdracht. Deze beroepsorganisatie van adviseurs op het terrein van het begeleiden bij koop en verkoop van ondernemingen staat voor kwaliteit, ontwikkeling, opleiding en professionalisering bij bedrijfsoverdracht. Kern is: kennis en ervaring delen over het proces van bedrijfsopvolging.

©BBO&F

In recente vakliteratuur wordt de pre exit als een goede route naar bedrijfsoverdracht gepresenteerd. Een pre exit betekent in feite een gefaseerde bedrijfsoverdracht. Er wordt als eerste stap een deel van de onderneming verkocht aan een investeerder, bijvoorbeeld een private equity fonds. Afhankelijk van de situatie is dat een minderheids- of meerderheidsbelang.

In de fase daaropvolgend wordt met de toegetreden aandeelhouder of investeerder een traject ingezet om de financiële prestaties te verbeteren. Zodat bij de afronding van de volledige buy out een substantieel hoger verkoopresultaat wordt bereikt. Volgens trendwatchers bedrijfsopvolging wordt in toenemende mate gekozen voor deze gefaseerde vorm van bedrijfsoverdracht. Het voordeel voor de overdrager is dat hij reeds eerder ‘casht’ en daarmee een deel van de verkoopopbrengst zeker stelt. Maar ook zijn operationele betrokkenheid beter wordt afgestemd om de eigen kwaliteiten en ambities als DGA,

Pre exit investeerder

Vanaf het moment van de pre exit komt een investeerder als tweede eigenaar aan boord. Zijn toegevoegde waarde is het inbrengen van kennis, netwerk of kapitaal. Hiermee wordt de basis gelegd voor een versnelde expansie van de onderneming in de periode na de pre exit. Met natuurlijk een positief effect op het uiteindelijke integrale verkoopresultaat op het moment van de volledige verkoop. Onder omstandigheden heeft de pre exit bij bedrijfsopvolging zeker voordelen.

Dat dit mede door de M&A professionele wereld wordt gepropageerd is duidelijk. Of de motivatie volledig zuiver is moet wel kritisch worden beoordeeld. Want voor de M&A professional is het voordeel evident. De pre exit haalt een deel van de bedrijfsoverdracht in de tijd naar voren. Zo genereert deze eerder een zekere business voor deze M&A professional. En voor de algehele verkoop van de onderneming zijn er twee M&A trajecten nodig. Namelijk voor de pre exit en voor de afronding van de volledige buy out. Dubbel werk aan de winkel!

Motivatie pre exit

Het is dus goed om kritisch naar de motivatie voor een pre exit te kijken. Doorslaggevend zijn twee aspecten waaraan ruimschoots tegemoetgekomen moet worden. Op de eerste plaats moet er sprake zijn van een –door (belemmerende) omstandigheden- onbenutte groeipotentie bij de over te dragen onderneming. Waarbij geldt dat deze niet autonoom kunnen worden weggenomen door de onderneming. Door de pre exit aan een investeerder moeten deze belemmerende omstandigheden wel weg kunnen worden genomen. Het moet dus voldoende aannemelijk zijn dat door ingebrachte kennis, netwerk en kapitaal, de beoogde groei zal ontstaan.

Op de tweede plaats is ook een gezamenlijk gedragen visie en strategie nodig.  De overdrager en de toetredende investeerder moeten elkaar gedurende een zekere periode tot de finale buy out volledig kunnen blijven vinden. Voor zo’n periode moet als snel gerekend worden op vijf tot zeven jaar. Een grote valkuil is dat de motivaties bij overdrager en toetreder niet geheel blijven samenvallen. Wanneer een gemeenschappelijke visie op de pre exit ontbreekt wordt juist wél een basis voor weerstand en teleurstelling. In die zin is een succesvolle pre exit beduidend lastiger dan een volledige bedrijfsoverdracht.

Voordeel pre exit

Het grote voordeel van de pre exit is onder optimale condities en beduidend beter integraal verkoopresultaat. Waarbij ook het risico bij zowel de overdrager als de toetredende investeerder (zoals een private equity fonds) relatief beperkt is. Maar de pre exit moet gebaseerd worden op een zorgvuldige voorbereiding en afstemming van de verwachtingen. Daar zit dan ook de grootse uitdaging.

Gedurende de voorbereiding gaat het dus om een gemeenschappelijk gedragen ontwikkeling van visies op de toekomst, het doorspreken van diverse ‘what-if’ scenario’s, en het vastleggen van heldere procedures hoe te handelen onder de verschillende omstandigheden. Wanneer de voorbereiding in de volle omvang voldoende tijd en aandacht krijgt wordt een juiste basis gelegd voor een goede pre exit. Per saldo de opmaat voor  een echte win win voor alle betrokkenen.

Conclusie pre exit

Een pre exit heeft in de kern zeker grote voordelen. De ondernemer stelt zijn verkoopresultaat eerder veilig. Ook draagt hij eerder een deel van de operationele zorg voor de bedrijfsvoering over. Zodat hij zich beter kan concentreren op zijn kernkwaliteiten en ambities. Wanneer de uitgangspunten en what if scenario’s voldoende helder zijn belicht, besproken en vastgelegd ontstaat een basis voor een optimaal integraal verkoopresultaat.

©BBO&F

Als u uw bedrijf gaat verkopen, komt er van alles op uw pad. U krijgt te maken met verschillende bedrijfseconomische, juridische en fiscale aspecten. Maar ook emotioneel gaat dit u raken.

Vragen komen er dan genoeg. Wat is mijn bedrijf waard? Op welke verkoopprijs kan ik rekenen? Hoe organiseer ik het verkoopproces? Hoe regel ik geheimhouding? Wat leg ik vast in de verkoopovereenkomst? Wat is mijn financiële betrokkenheid na de verkoop? Hoe is de risico-overgang geregeld? Hoe voorkom ik acute belastingheffing?

Voor wie?

Dit boek is primair geschreven voor de MKB ondernemer. Hij heeft met veel inspiratie en transpiratie een bedrijf opgebouwd. Maar eens komt het moment dat hij zijn onderneming wil overdragen. Dan volgt een spannend en uitdagend proces: de bedrijfsoverdracht.

Wat kunt u ermee?

Dit  boek maakt van u geen vakspecialist. Dat is ook niet nodig. Daar hebt u uw overname-adviseur voor. Die moet u helpen om de juiste stappen te nemen. Om de juiste keuzes te maken. Om voor u het pad naar een succesvolle bedrijfsoverdracht te effenen.

Dit boek draagt hopelijk wél bij aan het juiste begrip bij de lastige en complexe materie. Zodat u op een goede manier sturing kunt geven aan het proces. Zodat u zo de juiste keuzes kunt maken. Met als eindresultaat: een succesvolle afronding van de overdracht van uw onderneming.

Mijn bedrijf verkopen?

Copyright © 2016:	BBO&F BREDA
Auteur:	Peter Schuitmaker
Uitgeverij:	Pro-Book ZWOLLE
Druk- en bindwerk:	Pro-Book ZWOLLE
ISBN:	978-94-92185-22-8
Prijs incl BTW:	€ 16,50

Verkrijgbaar

Rechtstreeks via de Bestelpagina

Of bij: bol.com

 

©BBO&F

De bedrijfsovername door een Management Buy In (MBI) kandidaat volgens een zeker stappenplan legt de juiste basis voor een solide bedrijfsoverdracht. Zo blijft het complexe proces overzichtelijk. Zo  houden overdrager en overnemer zicht op de voortgang.

Oriëntatie zoekprofiel bedrijfsovername

Het vaststellen van de gezochte onderneming, omvang, aard van bedrijfsmatige activiteiten, fase van ontwikkeling, groei- en ontwikkelingskansen, personele omvang, koopsom, geografische ligging, etc. Eindresultaat is een concreet, haalbaar zoekprofiel;

Exploratie van MBI targets

Het aanbieden van het zoekprofiel aan intermediairs, corporate finance bureaus. Het matchen van het zoekprofiel met beschikbare en openbare databases (www.bedrijventekoop.nl, www.brookz.nl etc.). Eindresultaat is een concrete shortlist met haalbare targets;

Onderzoek en oriëntatie bedrijfsoverdracht

Het opvragen en bestuderen van gegevens (jaarcijfers, memorandum) en openbare informatie, het aangaan van oriënterende gesprekken. Verdere selectie. Opvragen van nadere informatie om te komen tot een ‘non-binding-offer’. Eindresultaat is een concrete oriënterende bieding;

Onderhandeling bedrijfsovername

Nadere detaillering van de mogelijke transactie: condities en planning. Eindresultaat is een concrete intentieovereenkomst (LOI);

Due-diligence

Boekenonderzoek, onderzoek naar de contracten (huur, lease, verzekeringen, personeel, pensioen), juridische en fiscale posities en risico’s. Eindresultaat is een Due-diligence rapportage op basis waarvan definitieve afspraken over de voorgenomen transactie worden gemaakt. Tevens ook een financieringsonderzoek voor het aantrekken van externe (bancaire) leningen om de koopsom te kunnen voldoen;

Overnamecontracten bedrijfsoverdracht

De (op basis van 5) gemaakte afspraken worden vastgelegd in overnamecontracten (koop aandelen, financiering, vergoeding overdrager, earn-out, overgang van onderneming, vrijwaringen, garanties, etc.);

Closing

De feitelijke bedrijfsoverdracht: het tekenen van de overeenkomsten en de betaling van de koopsom;